Integracyjny spacer po łódzkich Łagiewnikach 01-10-2005r.

Sprawdź, co wiesz o Łagiewnikach ...

Przed kościołem Prezentacja Ołtarz polowy Pałac Heinzla
Pocisk w murze To my Mariusz i Martyna Sylwek i Magdalena
Emila i Elżbieta Przed kaplicą Kaplica Św. Antoniego Pod górę
Kapliczki Nad stawami Plansze informacyjne Piękny domek
Leśniczówka Nad mrowiskiem Logo Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich
     
Foto: D.Przymusiała

Nazwa Łagiewniki

Nazwa wsi Łagiewniki wywodzi się stąd, że była to wieś służebna, która dostarczała na dwór książęcy łagwi (łągwi), czyli naczyń z drewna lub skóry, służących do przechowywania i przenoszenia napojów w epoce, gdy wyrób i używanie szkła nie były jeszcze w powszechnym użyciu.

Historia

Na podstawie wykopalisk archeologicznych stwierdzono, że początki osadnictwa ludzkiego w Łagiewnikach sięgają III wieku po narodzeniu Chrystusa, co świadczy, że dość wcześnie osiedlił się tutaj człowiek, może ze względu na duże obszary leśne, a w nich zwierzynę. Dawało to możliwości zdobywania mięsa i skór, w które się ubierano i pod którymi spano. Dogodne warunki do życia stwarzały ponadto rzeki i stawy obfitujące w ryby. Pierwsza historyczna wzmianka o Łagiewnikach pochodzi z 1399 roku, natomiast nazwa miejscowości w dzisiejszym brzmieniu pojawiła się na początku XV wieku. Pierwotnie była to wieś książęca, potem szlachecka, obejmująca zaledwie 6 łanów ziemi uprawnej, karczmę i młyn wodny. Nie wiadomo, jakie były losy mieszkających tu włościan, kto był wtedy ich właścicielem. Dopiero dokumenty historyczne z roku 1579 podają, że właścicielem Łagiewnik był Jan Łagiewnicki, który od Łagiewnik przybrał takie nazwisko. W 1646 roku na terenie wsi znajdowało się 8 zagród chłopskich, karczma, młyn i folwark. Następnie Łagiewniki przeszły w posiadanie możnego rodu Bełdowskich (herbu Jastrzębiec), których rodzinnym gniazdem był Bełdów koło Aleksandrowa Łódzkiego (1660 r.). Najbardziej znane postacie tego rodu to: Marcin Bełdowski - sędzia łęczycki i jego syn - Jerzy Bełdowski - podsędek łęczycki. W jego posiadaniu były następujące wsie: Koźle, Klęk, Pludwiny, Imielnik, Moskule, Modrzew, Skotniki, Łagiewniki i inne (łącznie 12); podzielił je jako posag między pięć córek. W 1669 roku wydawszy za mąż ostatnią córkę - Zuzannę - za Samuela Żeleskiego ze wsi Żelazna koło Rawy Mazowieckiej, podarował nowożeńcom wsie: Łagiewniki, Moskule i Skotniki. Z biegiem lat Łagiewniki przechodziły kolejno w posiadanie Stokowskich, Karnkowskich, Zawiszów, Zarębów, a od 1886 roku stały się własnością baronostwa Heinzlów - spolszczonych Niemców, którzy na miejscu dawnego dworu wybudowali pałac. W 1822 roku Łagiewniki liczyły 29 domów i 176 mieszkańców, był także młyn, a przy nim dom z 6 mieszkańcami. Ludność wsi stanowili średniozamożni gospodarze, pracownicy dworu i robotnicy rolni. Łagiewniki zawdzięczają swoją sławę przede wszystkim skarbom miejscowego kościoła, do których zalicza się obraz świętego Antoniego (uznany za cudowny) i zachowane w całości relikwie błogosławionego Rafała Chylińskiego.

Legendy

O początkach fundacji tutejszej kaplicy a później kościoła mówią liczne legendy: Jedna z nich głosi, że po 1669 roku w domu państwa Żeleskich ukazywał się pokutujący duch Bełdowskiego (właściciela Łagiewnik), który za surowe wyroki, jakie wydawał na swych poddanych (podobno jeden chłop tak ukarany wkrótce zmarł!), miał tak długo pokutować, dopóki nie zostanie wybudowana kaplica, a w niej odprawiona pierwsza Msza św. "Cierpieć poty będę, póki tu kaplica nie stanie pod tytułem Antoniego Świętego. Przy Mszy św. pierwszej dopiero z czyśćca wynidę" - mówił duch. Po odprawieniu pierwszej Mszy św. w wybudowanej kaplicy tenże duch miał ukazać się pani Żeleskiej z podziękowaniem za spełnienie prośby, gdyż skróciło to jego pokutę. Legenda dzisiaj trudna do przyjęcia, ale przekazuje pierwszą myśl wybudowania kościoła.

Inna znów legenda mówi, że w roku 1675 panowało w Łagiewnikach morowe powietrze. Gdy właścicielowi Żeleskiemu padło 500 sztuk bydła i owiec, sądził, że to przyczyna miejscowych czarownic. Wszystkie niewiasty podejrzane o czary kazał pławić i potonęłyby wszystkie z pewnością, gdyby nie wstawiennictwo pani Żeleskiej. Przybyły w tym czasie w odwiedziny do Żeleskich pan Kasper z Remiszewic Stokowski opowiedział o podobnej stracie w swoim inwentarzu i podkreślił, że odprawił wtedy pokutę i nowennę do św. Antoniego i zaraza ustąpiła. Zostawił Zeleskim treść nowenny, zachęcając do jej odprawienia. Rzeczywiście, Żelescy odprawili pokutę i nowennę w Brzezinach, po czym zaraza ustała.

Trzecia legenda mówi, że ten sam Żeleski postanowił nad stawami w swojej posiadłości zbudować młyn. Sprowadzony w tym celu zza Łęczycy cieśla Jerzy przygotowywał w lesie budulec i kiedy pewnego dnia (piątek) wracał do domu na obiad, objawił mu się św. Antoni mówiąc: "Idź do pana swego i powiedz mu, że taka jest wola Boża, aby została wybudowana kaplica pod wezwaniem św. Antoniego na tym miejscu, gdzie stoi krzyż". Jednak cieśla Jerzy obawiając się, że nikt mu nie uwierzy, że będzie indagowany i zmuszany do przysiąg, nikomu nic nie mówił. Ale po pewnym czasie opowiedział o tym wydarzeniu swojej żonie, a ta sąsiadom i wieść rozniosła się po okolicy. Podobno św. Antoni drugi raz ukazał się cieśli Jerzemu. Był wtedy w habicie franciszkańskim i powiedział: "Tobie ukazuję się na jawie, panu twemu ukazałem się dziś we śnie. Czyńcie, co macie czynić, budujcie, co macie budować". Cieśla opowiedział o widzeniach panu Żeleskiemu, który potwierdził, że rzeczywiście ukazał mu się we śnie św. Antoni w towarzystwie sześciu franciszkanów. Dla nadania większej wiarygodności faktowi objawienia wysłano cieślę Jerzego, wraz z dwoma świadkami, do Częstochowy, by przed cudownym obrazem Matki Boskiej zeznał pod przysięgą to wszystko, co powiedział i słyszał. Podobne zaprzysiężone zeznanie złożył w dwu innych sanktuariach: Matki Boskiej w Gidlach i w Kalwarii Zebrzydowskiej. Niejako pieczęcią Bożą, potwierdzającą prawdziwość objawień św. Antoniego, są dwa cuda przezeń dokonane - nagłe uzdrowienie cieśli Jerzego, trawionego ciężką gorączką, i wskrzeszenie trzyletniego synka właścicielki Łagiewnik - Zuzanny i Samuela Żeleskich. Prawdziwość ich została potwierdzona przez komisję zwołaną w tym celu przez władze kościelne.

Kościół

Kościół barokowy, orientowany, murowany, jednonawowy, z półkolistą absydą, na planie krzyża łacińskiego, którego ramiona stanowią kaplice. Prezbiterium zamknięto półkoliście, sklepieniem kolebkowym z lunetami na gurtach, w kaplicy z zaznaczonymi w tynku żebrami. Fasada dwukondygnacyjna, rozczłonkowana parami pilastrów z wydatnym belkowaniem. Część górna ujęta w woluty i zwieńczona trójkątnym szczytem. Na osi fasady wnęka w bogatym obramowaniu z rzeźbą Św. Antoniego. W elewacji frontowej kościoła znajdują się duże, kute w żelazie dwuskrzydłowe drzwi. Nad skromnym barokowym portalem wznosi się balkon i duże okno, oświetlające chór oraz dalsze wnętrze kościoła. Fronton został zwieńczony krzyżem, osadzonym w dużej złoconej kuli. Kościół posiada dwuspadowy dach z wieżyczką na sygnaturkę. Ściany wnętrza rozczłonkowane parami pilastrów z wydatnym belkowaniem.

Na szczególną uwagę we wnętrzu kościoła zasługują: ołtarz i cztery kaplice. Ołtarz główny w stylu barokowym, bogato zdobiony, pochodzi z 1723 roku. Dwukondygnacyjny, umieszczony w półkolistej absydzie prezbiterium. Pierwszą kondygnację tworzy tabernakulum, drugą krzyż ołtarzowy z XVIII wieku. W niszach ołtarza znajdują się rzeźby Św. Piotra i Pawła. Centralne miejsce ołtarza zajmuje obraz patrona kościoła - Św. Antoniego Padewskiego, nieznanego autora, prawdopodobnie z XVII wieku. Na szczycie ołtarza umieszczono krucyfiks - postać Chrystusa ukrzyżowanego w obramowaniu w kształcie serca. Z boku stoją aniołowie z insygniami Męki Pańskiej. Po obu stronach ołtarza znajdują się gabloty z wotami.

Kaplica bł. Rafała Chylińskiego: do 1824 roku - zakrystia, do 1991 kaplica Chrystusa Ukrzyżowanego. Wybudowana w końcu XVIII w. na planie kwadratu. Na głównej ścianie na miejscu krucyfiksu, znajduje się biały drewniany ołtarz z XVIII w. z obrazem patrona kaplicy. Pod mensą ołtarzową znajduje się trumna z zachowanymi w całości relikwiami bł. Rafała Chylińskiego.
Kaplica Matki Boskiej: znajduje się tu biały drewniany ołtarz bez tabernakulum, którego główne miejsce zajmuje obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Boczne części ołtarza stanowią obrazy św. Teresy od Dzieciątka Jezus i św. Józefa.
Kaplica Św. Franciszka: na głównej ścianie znajduje się barokowy ołtarz Św. Franciszka z XVIII w., z drewna, pomalowany na kolor wiśniowy. Centralną część ołtarza zajmuje obraz przedstawiający stygmatyzację Św. Franciszka. Część górną ołtarza zajmuje obraz Św. Jana Chrzciciela.
Kaplica Matki Boskiej Szkaplerznej: ołtarz pochodzi z XVIII w., w centrum znajduje się obraz Matki Boskiej Szkaplerznej zw. także Pocieszenia lub Łagiewnickiej z Dzieciątkiem. Górna część ołtarza to płaskorzeźba zwiastowania N.M.P., na samym szczycie znajduje się rzeźba Chrystusa.

 

KAPLICE POZA TERENEM KOŚCIOŁA

Kaplica św. Antoniego: na tzw. Wannach lub Pustelni. Jest to kaplica drewniana o konstrukcji zrębowej, oszalowana, zbudowana na planie prostokąta, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i pozornym sklepieniem kolebkowym i nadwieszonym chórem muzycznym. Ściana główna to barokowy ołtarz z kopią obrazu św. Antoniego (1929 r.). Wewnątrz kaplicy znajduje się źródełko ujęte w krytą studzienkę.
Kaplica św. Rocha: usytuowana naprzeciwko kaplicy św. Antoniego, pochodzi z początków XVIII w., zbudowana na planie kwadratu, o drewnianej konstrukcji zrębowej, oszalowana, orientowana, o płaskim stropie z nadwieszonym barokowym chórem muzycznym.
 

Wróć do testu o Łagiewnikach!!!


>>Strona główna<<